Maraş’ta ve Antep, Urfa’da bu olaylar olurken, Qasrik merkezli Etmi/Atmaneki Aşireti Ağası Smail Ağa ve oğlu Mamed Ağa,aşiretlisinden oluşan silahlı adamları ile Rusları Deliklitaş’ta durdurmayı başarırlar. Ruslarla yaptıkları savaşta, galip gelen Smail Ağa ve oğlu Mamed Ağa’ya, Mustafa Kemal tarafından madalyalar verilir.

….Qasrik; Van, Bitlis, Baykan, Kulp, Mardin, Urfa’da ve nisbi olarak’da Muş ve Batman’da yaşayan Etmi/Atmaneki Aşiretlilerin yönetim merkezi.

     Qasrik Köyü, dağa yaslı şirin mi şirin bir köy.

     Qasrik Ağalarımız aşiretimize yakışır yaşamışlar ve aşiretimiz kültürüne çok önemli kazanımlar sunmuşlar.

     Hiç bir zaman alan olmamışlardır. Hep veren olmuşlardır. Yiğit ve fedakarlıkları ile anılmışlardır.

     Mamé Eli Etmaneki gibi doğudan, batıya, kuzeyden güneye tüm Etmi/Etmanekililerin sahiplendiği efsane bir liderden dolayı onur duymak Qasrik’in hakkı

 

….Eskiden yeniye Qasrik Ağalarını sıralayacak olursak; 1-KOÇÉ 2- KOÇÉ’NİN OĞLU ŞERO 3- ŞERO’NUN OĞLU DAHO 4- DAHO’NUN OĞLU ELÉ 5- ELÉ’NIN OĞLU MAMÉ 6- MAMÉ’NIN OĞLU HACI SMAYİL, 7- HACI SMAYİL’İN OĞLU HACI MAMED 8- HACI MAMED’IN OĞLU HACI XÉREDDİN (MAMÉ ELÉ’NIN 3. KUŞAK TORUNU) 9- (MAMÉ ELÉ’NIN 4. KUŞAK TORUNU ) HACI XÉREDDİN’NİN OĞLU YENİ LİDER HASAN AÇIK’TIR

    

 Qasrik merkezli Etm /Etmaneki kolu yedi bavdan/babadan oluşur. Bubav adı Maraş kolunda boy olarak söyleniyor. Ancak doğrusu ‘bav’dır.Ayrıca ‘Mal’da denir..Qasrik kolu mal da diyor

     Qasrik merkezli Etmi/Etmaneki kolu aşağıda belirttiğim yedi bav/mal’dan oluşur

 

1- Malasersem, 2-Mala Dumé, 3-Mala Xızé, 4-Mala Badır, 5-Mala, Şeref, 6-Mala, Emé, 7-Mala Dawut.

     Mamé Eli Etmaneki olayı başlıbaşına aşiret kolu üzerinde çok büyük etkiler bırakmıştır. Aşiret Halkına dik durmayı, haraç vermemeyi, haklının yanında olmayı, zalimin karşısında olmayı pekiştirmiştir.. Mamé Eli Etmaneki olayı duyduğum kadarı ile şöyledir.

     -Mamé Elé Etmaneki olayı haksızlığa boyun eğmemenin olayıdır. Ve dolayısı ile Aşiretimizin öz kodlarını içerir. Aşiretimiz haksızlık asla yapmaz. Ama haksızlığa da asla boyun eğmez. Bu özellik varoluşumuzun bir olmazsa olmazıdır. Bizi tarihin karanlıklarından buraya kadar getiren özelliğimizdir. Bu özellik bizi korumuştur. Aşiretimizin; kimsenin canında ,malında, namusunda gözü olamaz. Buna mukabil bu konulardaki bize yönelimleri de asla es geçemeyiz. Hakkımızı ararız ve alırız.

       Olay bana geldiği kadarı ile şöyledir. Mamé Elé Etmaneki'nin amcası Elé yeğenini Mamé yi yanına çağırır ve derki; ''Oğlum bu sene kıt senedir. Aşiretin her konuda eksiği vardır. Aşiretimiz adetleri gereği her sene Kervan kalkar ve Kervan iner, bakıyorum da bu sene yavaş davranıyorsun. Çabuk hazırlanıp kervan kaldırman aşiret yararınadır der. Ve bu telkin ile kervan hazırlanır ve yola çıkar. Reşkotan mıntıkasında ki Kira bışéri, Kaniya Badareş'te (Batman ile İlçesi Beşiri arasındadır.) kervan mola verir. O mıntıkadaki Reşkotan Aşiret Lideri Filité Quto'nun sözü geçerlidir. Filité Quto çok güzel olan bir Ermeni Gasparyan’nın kızı olan ŞİRİN 'e âşıktır, ama Şirin Filité Quto'yu sevmemektedir. Bu sebeptendir ki yedi senedir nişanlısı olmasına rağmen düğünü olmamıştır. Mamé Kaniya Badareş'te beriye (koyun sağmaya) gelen Şirin'den su ister. Şirin'de mamé’ye su verir. Bunu duyan filité Quto çok dehşet sinirlenir ve kervan'ın dönüşünü bekler.

    Kervan Diyarbakır'a varır. Yükünü satar. Alacaklarının tedarikini yaparken Mamé Elé bir Ermeni dükkânında, çok güzel bir silah görür ( Dillere destan Tarihe geçen Tıvınga Bazın Belek) ve onu almak ister. Silah olağanüstü kalitelidir. Ama Ermeni lider ''O silah satılık değil, onu ancak Mamé Elé Etmaneki satın alabilir ve kullanabilir der. Ve sonuçta onu tanıdıktan sonra silahı ona satar. Adına da ''Bazınbelek'' denir. Dönüş yolları olan Kaniya Badareş'te tekrar mola verilir.

    Bunu duyan Filié Quto adamları ile gelir ve haraç ister. Mamé Elé Etmaneki çatışma çıkmasın diye uğraşır. Filité Quto'yu ikna edemez.

Çaresiz ikili düello yöntemi seçilir. Mesafe tanzimi yapılır. Çatışma aracı tüfektir. Ve sonunda Mamé Elé Etmaneki Filité Quto'yu tek mermi ile öldürür. Ve büyük çatışma başlar. Birkaç gün sürer. Karşı taraf çok büyük kayıp verir. Sonuç karşı tarafta 17 den fazla ölü, Mamé Elé Etmaneki tarafıda toplam 10 kadar ölü verir. Mamé Elé tarafının bu küçük kaybı vermesinde de Yezidiler'in ve Reşkotanlı olmayan yanaşma köylerin yardımı ile gerçekleşir. Filité Quto'nun annesi Şemé'nin büyük çırpınışları ve hatta Osmanlı yönetiminden yardım dahi istemesi (altın karşılığı) hala dillerdedir. Sonrasında yapılan büyük saldırıları kozluk ilçesi sınırlarında Kadim Dicle’ye kol olarak uzayan Pisyar suyunun kenarında şexlerin, mellelerin ve diğer Aşiretlerin kanaat önderleri tarafından ellerinde Kur’an ile çıkıp Allah rızası için yeter demeleri ile artık olayın son bulması

 -Peki Mamé Elé'nin bu mücadelesinin aşirete kazancı nedir?

 -O günden bu güne dillere destan, Özellikle dengbejlerin dillendirdiği ve 1970 lı yıllarda kasetler kayıtları yapılan ve değişik versiyonu ile tüm Avrupa ve dünyada da dillendirilen bu müzik türü için ne diyebiliriz? Ağıt mı, destan mı, Kılam mı, Arya mı Diyeceğiz. Adını siz koyun bari..

    Yukarıda, ‘’ karşı tarafta 300 den fazla ölü…’’ abartılı bulunuyor. Özellikle Mamé Eli Etmaneki’nin torunlarından biri bana ‘’Bu abartı, aslında karşı tarafta ölen kişi ancak onyedi olabilir.’’ Dedi.

  Xeyreddin Ağa’nın Kürt Özgürlük Hareketi yanında dimdik durduğunu ve saygı ile anmadan geçemeyeceğimi belirtmek isterim. Şu an Etmi/Etmaneki Aşiretinde en sağlam ve birliktelikli hareket eden kol, Qasrik koludur. Bunda da Xeyreddin ve oğlu Hasan Açık Ağaların çok büyük bireysel çabaları ve fedakarlık belirleyiciliği vardır.

   Şimdilerde ‘’Menzil Şéxleri’ diye adlandırılan Şéx ailesi, yurdundan göç etmek zorunda kaldığı zaman, Qasrik’e gelmişler. Etmi/Etmaneki Aşiretine misafir (kalıcı) olma isteklerini iletmişler. Mamed Ağa köy köy dolaşarak, dini işlerimize Şéx Ailesi baksın demiş. Aşiretimizde uzunca bir süre kalmışlar. Birbirlerine yardımcı olmuşlar, korumuş, kollamışlar. Sonra’da şéx Ailesi Adıyaman Menzil’e taşınmış. Aşiretimize duaları vardır. Bu konuya giriş sebebim, Etmi/Etmaneki Aşiretinin nıwanperverliği ve yabancıyı, garibi koruma güdüsünün gelişkinliğine olan inancı pekiştirmektir.

      Qasrik’ten ayrılan Süleyman Ağa’daMardin-Midyat cicarında, kendine bir yer seçerek yerleşir. Buraya  ‘’Xarabé Sılémon2 denir. Belli bir süre burada kaldıktan sonra Heştırek köyünden Aslankalar gelip Süleyman Ağa’dan bir ricada bulunurlar. Olay şöyle anlatılır.

             Süleyman Ağa Heştırek köyünde daha önce yerleşik olan, Aslankaları, Dorıkilere karşı korumak için, Aslankalar tarafından, arazi verilerek, Aslankalar tarafından, köye yerleştirilmiş.

 Ancak Süleyman Ağa, yerleşmiş olduğu, şimdiki Heştırek,  (Eski adı AŞTRAGO) eski bir Süryani köyü. Köyün bir mahallesinde biz Atmanekiler, diğer mahallesinde Dorikanlar otururlar. Dorikanlar da aşirettirler. Dorikanlar aslında çok iyi özelliklere sahip insanlardır. Ayrıca beş km. uzağımızdaki Hax yıllık. İki bin yıllık bir Hıristiyan köyü. Yani ilk Hıristiyanların yerleştiği bir köydür. Bu açıdan o köy çok önemli.

      Süleyman Ağa’nın dört oğlu varmış. Oğulları; Azem, Abdullah, Edin ve Fetho adındalar.

      Günümüzde Süleyman Ağa’nın torunları çoğaldı. Bir kısmı Midyat Heştrek’te, diğer bir kısmı da Nusaybin’de yaşamaktadırlar.