Bayramı geride bıraktık ve sanırım bayram hakkında pek çok şey yazan olmuştur. Belki karamsar ya da olumsuz gibi görenler olabilir ama yapılan bir çalışmadaki bazı noktalara değinmekte yarar olduğunu düşünüyorum.

Ankara Arguvanlılar Derneği ile İnönü Üniversitesi ortaklaşa bir albüm hazırlamış. Yöre türkülerinden birkaçı çok sayıda kişi tarafından dizeler ya da beyitler halinde söyleniyor. Bahar mevsiminde çekildiği belli ki her yer yemyeşil ve güzel görüntüler var. Baharda Arguvan yani…

Albüm ile ilgili ağızdan uzaklaşma, geleneksel çalgı olmayan çalgıyı kullanma, geleneksel ağza başka makamlar katma, deyiş duvazimam örneği olmaması gibi konularda bazı açıklamalar yapmak istiyorum.

Ağızdan Uzaklaşma

İlk söyleyen, “Havayı kaplamış bir kara bulut”, ikinci söyleyen, “Verdiğim gülleri goynunda gurut” diye okuyor. Yani yöre ağzında en sıklıkla rastlanan “K” seslerinin “G” sesine dönüşümü ile ilgili sözcükler ilk dizede İstanbul Türkçesi gibi söylenirken ikinci dizede yöre ağzı ile okunuyor. Yani ilk okumada ağız özelliği yok, dolayısıyla ağızdan uzaklaşma var.

Geleneksel Olmayan Çalgılar

Geleneksel Türk halk müziğinde bağlama, cura, kaval ve benzeri çalgılarla birlikte org denen ve bu gelenekselliğe uymayan bir çalgı kullanılmış. Denenmiş olabilir, ancak uygun olmadığı görülüyor. Konuda oldukça hassas olanlar, kemanın Arguvan türkülere eşlik etmesine karşı çıkan lar acaba neden buna dikkat etmemiş?

Başka Makamlar Katma

Erhan Yılmaz da albümde çalıp söylüyor. Televizyon programıma katıldığında bazı makamları “Arguvan ağzına ben soktum” demişti. Bir yörenin ağzına başka makamı katmak (sokmak)  özgünlüğü, yani gelenekselliği bozmuyor mu? Üstelik Türk Halk müziğinde makamın ne kadar yeri var o da ayrı tartışılır…

Birilerinin yaptığı gibi yapmak yerine farklı bir bakış açısı ve yöntemini denemek daha doğrusunu yapmaya aracı olur.

Deyiş-Duvazimam Örneği…

Yalnızca Arguvan türkülerinde değil, geleneksel olarak tüm yöre türkülerinde dinsel içerikli olan ve olmayan halk müziği örnekleri vardır. Ancak Arguvan’ın geleneksel yapısında Alevi müziğini kapsayan deyiş-duvazimamların “olmaza olmaz” diye düşünülerek böylesi bir projede yer alması gerekirdi.

Söylenecek çok şey var, ancak birkaç konuyu başlıklar altında sunarak dikkat çekmek istedim. Dilerim yapılanların sağlıklı, yararlı ve nitelikli olması için daha çok çaba gösterilir…