Türkiye’de Bir İlk, Arguvan’ın Çaşır Mantarı…
Çaşır mantarının, Malatya’da kayısıya alternatif olabileceğini, kentin ekonomisine büyük katkısı ve insan sağlığına da önemli yararları olabileceğini ifade eden İlhan Özdemir, sadece Malatya’da değil Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdiğini iddia ediyor.
Arguvan Narmikân (Yazıbaşı) köyünden olan İlhan Özdemir’in asıl mesleği jeoloji mühendisliği. Yıllarca Avrupa’da ve Türkiye’de mesleğiyle ilgili işlerde çalışan Özdemir, dört yıl önce, domalan denen mantara merak sarıyor. Domalanla herkesin uğraşabileceğini görünce, kendi söyleyişiyle, zor olanla ilgileniyor.
Çocukluğu, gençliği Arguvan’ın yaylalarında ardıç ve meşe ağaçlarının arasında geçen İlhan Özdemir, zaten yabancısı olmadığı; ama evde ve yıl boyu yetiştirmeyi kimselerin beceremediği çaşır mantarını, evde yıl boyu yetiştirmeyi başarıyor.
SIRRINI SÖYLEMİYOR
Yetişme koşulları diğer kültür mantarlarına benzemeyen çaşır mantarını nasıl yetiştirdiğini soruyoruz. Diğer mantarları, nemli karanlık yerlerde çuval çuval gübrenin üzerinde yetişirken gördüğümüz halde, çaşır mantarını doğrudan gübrenin üzerinde değil, toprağın üzerinde görüyoruz.
Bunun nedenini İlhan Özdemir açıklıyor: “Çaşır mantarı, gübre istemez. Dağlarda belli bölgelerde bulunan çaşır otunun üzerinde beslenir. Çaşır mantarı da diğer mantarlar gibi asla hormon kabul etmez. Tamamen organiktir. Kapların dibine çaşır otu, çaşır otunun üzerine de toprak koyuyorum. Mantar sporları, çaşırdan beslendiği için bu adı alıyor. Diktikten bir ay sonra yenecek duruma geliyor; yenme süreci de iki ay sürüyor. Değişik süreçlerde dikince de aşamalı olarak yetişen çaşır mantarı, yıl boyu üretilebiliyor. Biri bitmeden diğer bölüm yetişiyor. Oysa doğadaki mantar, mayıs ayı boyunca bulunur, haziranın en geç onunda tükenir.” diyor.
İlk olarak tohumdan mı fideden mi yetiştiriyorsunuz, sorumuza ise ‘meslek sırrı; söylemeyeyim’ diyerek sorumuzu yanıtsız bırakıyor.
Çaşır mantarının doğada yetişeni ile kapalı mekânda yıl boyu yetişeninin tat ve kalite açısında farkı olup olmadığı sorumuza: “Çocukluğundan beri Yama dağlarının, Çakmak yaylalarının çaşır mantarlarını yiyenlerin damak tadıyla denedim; benim evde yetiştirdiğim çaşır mantarlarını. Bu kişiler, evde yetiştirdiğim çaşır mantarlarının doğada yetişenden tat ve kalite olarak farklı olmadığını, tadarak söylediler.”
Sağlık açısında yararlarını ve nasıl tüketildiğini soruyoruz. Buzdolabında on gün taze olarak saklanabildiğini… Derin dondurucuda ise bir yıl saklanabileceğini… Tazesinin, her tür yemeğinin yapılabileceğini… Yağda kavrularak ya da kurutularak da uzun süre kullanılabileceğini öğreniyoruz.
KANSERİ ÖNLEYEN SAĞLIK DOSTU
Şeker hastalığını, kalp- damar hastalıklarını, kanseri önleyici tıbbi mantarlardan olan çaşır mantarının sağlık dostu oluşunu… Son yıllarda mutfaklara fazlaca girdiğini, tüketiminin arttığını ifade ediyor İlhan Özdemir.
Böylesine yararlı ve lezzetli olduğu, besin değerinin yüksek olduğu söylenen çaşır mantarının geniş çaplı üretiminin ve pazarlanmasının düşünülüp düşünülmediği sorumuza ‘proje hazırlıyoruz, kimi kuruluşlara başvuracağız’ yanıtını alıyoruz.
Malatya’da ya da Arguvan’da birkaç dönümlük bir araziye 12 ay çaşır mantarı üretebilecekleri bir tesis kurmayı planladıklarını… Kayısıya alternatif ürünlerden biri olan çaşır mantarı üretimiyle pek çok insana iş olanağı sağlayarak ekonomiye katma değer sağlamak istediklerini öğreniyoruz.
Türkiye’de sadece İlhan Özdemir’in Arguvan Narmikân (Yazıbaşı) köyünde yetiştirmeyi sürdürdüğü çaşır mantarının Malatya sınırlarını aşarak Türkiye’ye hitap edebileceğine inandığı bilgisini alıyoruz.
Sultan KILIÇ
alpay alp 9 Yıl Önce
resimdekiler çaşır mantarı değil. Pleurotus eryngi mantarıdır. miseli(tohumu) hemen her firmadan kolaylıkla temin edilebilir. çaşır mantarının rengi beyaz olur. ve erygni mantarından çok daha lezzetli ve değerlidir. bu adamın sırrı mırrı yok. kompostu fermente etmeden sadece sterilize ederek misel ekiyor. Aseptik koşullarda kuluçka dönemini tamamladıktan sonra mantarlar çıkmaya başlıyor. çaşır mantarını 5 yıllık çalışmalarım sonucu üretmemiş olsaydım yazmazdım bu yorumu. lütfen bu haberi yayından kaldırın. insanları kandırmış olursunuz zira.