Üretime katılamayan köylülerin tek gelir kaynağı kaçakçılık oldu
Bölgenin gerçeği KAÇAKÇILIK
Kaçak sigara ve mazot getirirken bombardımanda 35 köylünün yaşamını yitirmesi, kaçakçılık faaliyetlerini gündeme getirdi. Bölge ekonomisinin yıllara dayanan bir gerçeği olan kaçakçılık, insani yönü başta olmak üzere birçok boyutuyla sınır hattındaki halkın gündelik yaşamını doğrudan etkiliyor.
Türkiye, Irak, İran ve Suriye arasında sınırların çizilmesinin ardından bölünen akrabalıklar, yıllar içinde kendi ekonomisini yarattı. PKK’nin terör olaylarını başlattığı döneme kadar sınır kentlerindeki kırsal bölgelerde yaşayan ailelerin temel geçim kaynağı, hayvancılık ve tarımın yanı sıra kaçakçılık olarak süregeldi. Terör olayları gerekçesiyle bölgede uygulanan mera yasakları ve boşaltılan köylere bağlı olarak tarım ve hayvancılığın giderek sona ermesi, kaçakçılığı daha da vazgeçilmez hale getirdi.
Legal alanda üretime katılamayan bölge köylüsü, işsizliğin de baskısıyla kaçakçılığa sarıldı. Kendi ekonomisini yaratan kaçakçılık, bölgedeki bazı ilçeleri kayıt dışı ekonominin merkezi haline getirdi. Bu kapsamda Mardin’in Nusaybin ilçesi ülke genelinde özellikle elektronik eşya bakımından öne çıktı, Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesi de Doğu Anadolu’da öne çıkan bir merkez oldu.
Buralarda kaçak yollarla getirilen elektronik cihazlar onlarca pasajda satışa sunuluyor. Çay, sigara ve mazot ise kaçakçılığın en yoğun yapıldığı başka ürünler. Yerli çay, bölgenin hemen hiçbir yerinde artık tüketilmiyor. Yurda vergisiz olarak sokulan kaçak sigara ve içki, ucuz olduğundan piyasaya hâkim durumda. İran’da molla rejimine rağmen yılda milyonlarca litre içki, katır sırtında ve kaçak yollarla ülkeye sokulup tüketiliyor. Birkaç yıl öncesine kadar kamyon ve TIR’lara ek depo takılarak fazla mazot getirilmesine olanak sağlayan düzenlemenin ortadan kaldırılması, bölgede mazot kaçakçılığını tetikledi. Sınır hattında mazot taşıyan katırların sayılarında artış yaşandı.