AKP, ilk olarak 8 Haziran 2010 tarihinde yapılan Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında, konfederasyonlara uygulamaya geçirmek istediği “Ulusal İstihdam Stratejisi” ile ilgili sunum yapmıştı. Bu sunumda öngörülen düzenlemeler emek dünyasında büyük tepki çekmişti. Sendikalar eylemlerle tepkilerini dile getirmişlerdi. Tepkiler üzerine hükümet, 12 Haziran 2011 seçimleri öncesinde strateji üzerindeki çalışmalara ara vermişti. Hükümet yeni yılla birlikte stratejiyi uygulamaya geçirmek için çalışmalarını hızlandırdı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, işçi ve işveren konfederasyonlarının katılımı ile hafta içi yapılan Üçlü Danışma Kurulu toplantısında stratejiyi yeniden masaya getirdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik de, çalışmaları ulusal istihdam stratejisinin yayımlandığı bir noktaya taşımak istediklerini söyledi. Taslakta, esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması, kıdem tazminatı, özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi, asgari ücrette değişiklik gibi sendikaların tepki gösterdikleri düzenlemelere yer verildi.
‘Kıdem tazminatı yüksek’
İşgücü piyasasındaki katılıkların Türkiye’nin rekabet gücünü ve istihdamı olumsuz etkilediği savunulan strateji taslağında, “Özellikle belirli süreli sözleşmelere ilişkin kısıtlamalar ile kıdem tazminatının yüksekliği öne çıkmaktadır” denildi. Strateji taslağında “işgücü piyasasında güvence ve esnekliğin sağlanması politikaları” başlığı altında yapılacaklar şöyle sıralandı:
“Yasal düzenlemesi bulunan ancak yeterli uygulama alanı olmayan esnek çalışma biçimlerinin uygulanabilirliği arttırılacaktır. Türk mevzuatında düzenlenmemiş olan esnek çalışma biçimleri için yasal düzenlemeler yapılacaktır. Ekonomik koşullara uygun olarak asgari ücretle ilgili düzenlemeler yapılacaktır. Aktif işgücü piyasası tedbirlerinden faydalandırılmak suretiyle esnek çalışanların istihdam edilebilirliği arttırılacaktır. Tüm işçilerin erişebilirliğini güvence altına alan bir kıdem tazminatı reformu yapılacaktır.”
Toplantıda Türk-İş, kıdem tazminatı, esnek istihdam, bölgesel asgari ücret ve özel istihdam bürolarına ilişkin düzenlemelere karşı çıktı ve taslaktan çıkarılmasını istedi. “Belirli süreli sözleşme, kısmi süreli sözleşme” gibi sonuçları olan esnek çalışma modelleri, çalışma saatlerini arttırdığı, güvenceyi ortadan kaldırdığı, işverene geniş haklar verdiği, “ucuz ve kolay işten çıkarmaya” olanak sağladığı için sendikalar tarafından tepkiyle karşılanıyor. Hükümet ve işverenler, kıdem tazminatı konusunda değişiklik yapılmasını istiyor. Ancak işçi konfederasyonları kıdem tazminatındaki değişiklikler karşısında “genel grev” yapacaklarını belirtiyor. Özel İstihdam Büroları’na işçi kiralama yetkisi veren düzenlemeye, sendikaların, “işçi simsarlığına yol açacağı; işçinin alabildiğine sömürülmesi sonucunu doğuracağı; sendikal örgütlenmeyi engelleyeceği; toplusözleşme hakkından yararlanmayı kısıtlayacağı; grev hakkının kullanımını etkisiz hale getireceği” itirazları bulunuyor. Sendikalar, bölgelere göre farklı asgari ücret belirlenmesini öngören “bölgesel asgari ücreti” de kabul etmiyor. Konfederasyonlar 23 Şubat’a kadar taslak ile ilgili görüşlerini hazırlayarak bakanlığa sunacak.