Arıcılık yapan Erol Çiftçi, arıcılık ve balcılığı şöyle anlattı; “Arguvan’da arıcılık ile uğraşıyoruz, meslek olarak arıcılığı seçtik. Arıcılık genelde ek iş olarak görülür ve yaş ortalaması 40 üzeridir biz genç nesil olarak bu işi genellikle hobi olarak tercih ettik. Ayrıca ben Ön lisans eğitimimi de bu konuda yaptım. Arguvan’ın doğası, kendine has özellikleri var. Herkesin bildiği üzere bal çok faydalı ve yararlı bir gıda maddesidir, ayrıca binlerce yıldan beri, gıda maddesinin olmasının yanı sıra ilaç olarak tada kullanılmaktadır. Eskiden doktorlarımız, reçetelerine sürekli bal yazmaktaydılar günümüzde bu ortadan kalktı bunun nedeni de şekercilerin, glikozcuların ortaya çıkmasıdır. Ama bu tür hilelerin olmadığı balda Arguvan’da da olduğu gibi halen ilaç niteliklerini taşımaktadırlar ve halk arasından kullanılmaktadır. Özellikle yüz yıllar öncesine dayanan, şifalı bitkiler ansiklopedisinde hemen hemen her karışımın içerisinde mutlaka bir iki kaşık bal bulabilirsiniz. Her balın özelliği tabi ki farklıdır, bal özelliği hem renkten renge değişmektedir, hem de hani akışkanlığından koyuluğuna kadar farklı özellikler göstermektedir. Şöyle bir örnek vereyim, bizim bildiğimiz kırmızıya yakın tondaki renkler mesela özellikle kestane balı meşhurdur antibiyotik işlevi görür, daha açık renkli ballar ise ömür uzunluğunu etki ettiği söylenir.”
“TOPRAK VE BİTKİDEKİ ÖZELLİK BALA GEÇER”
Çiftçi, balın oluşumu hakkında bilgiler verirken toprak ve bitki çeşitliliğinin önemine vurgu yaptı ve sözlerini şöyle devam ettirdi; “Balın oluşumu şu şekildedir, bitki topraktaki nemi alır ve içindeki bir takım salgı maddeleri ve enzimlere katarak çiçekteki çanağına öz su olarak verir ve arıda oradan alır. Buda şu demek orada ki, topraktaki özellik ve bitkideki özellik bala geçer demektir. Arguvan toprak olarak zengin bir yerdir, özellikle çinko bakımından ve bakır bakımından çok zengin bir toprağı vardır ve bunu da balına yansıtmaktadır. Arguvan’ın yaş ortalaması uzundur. Bunun nedeni de tabi bununla ilgili bir bilimsel araştırma yok ama ben fikrimce söylüyorum Arguvan, toprağında ki zengin yararlı maddeler olabilir ve tabi ki bu az öncede bahsettiğim gibi bitkiden bala yansıdığı için böyle bir özelliği olabilir. Ben, Arguvan ve Arapgir bölgesinde arıcılara danışmanlıkta yapmaktayım bunu şu sebepten dolayı açıklıyorum, biz arıcı olarak kime yakın olsak balda hile olup, olmadığını ve hilenin nasıl anlaşılacağını soruyorlar. Bu biraz abartılmış, hem de abartılması gereken bir konu hakiki bal bulmak aslında zor değil, arıcılar ile iletişime geçildiği zaman kolay. Arıcı arkadaşlarımız yalan söylemezler özellikle Arguvan bölgesinde danışmanlık yaptığım arkadaşlarım için söyleyeyim ben hiç birisinde henüz hileye rastlamış değilim. Geçen yıl öyle bir sezon geçirdik ki, kurak bir mevsimdi ve hiçbir arıcı arkadaşımızda 3-5 kilodan fazla bal bulamıyorduk, hiçbir arıcı arkadaşımız kimseye doğru dürüst bal satamadı buda hakikiliğinin bir kanıtıydı aslında. Müşteride öyle bir algı oluşmuş ki piyasada her gördüğü balı şekerli bal sanıyor. Arguvan’da ben kendi adıma konuşuyorum Arguvanlı Arıcı arkadaşlarıma kefilim ve bu konuda insanlarında artık, işte gördüğümüz her bal şekerlidir arıcılar hileli bal yapıyor algısını kırmalarını istiyoruz bu konuda bizlere destek olmalarını istiyoruz çünkü eğer bize yardımcı ve destek olmazlarsa ürettiğimiz hakiki ürünleri pazarlayamazsak bizde mecburen işimizi değiştirmek zorunda kalacağız, yada piyasa şartlarına bir şekilde hani yapacağımızı sanmıyoruz ama bizlerde hileli bal üretmeye başlaya biliriz. Destek bulamadığımız zaman bu konuda ilerlemek mümkün hale gelecek çünkü ekonomik şartlar yaşam için önemli bir unsurdur.”
“TESİSLERDE KATKI MADDESİ KATILIYOR”
Arguvan’da Başka bir Arıcılık yapan Barış Gönül ise, tesislerde üretilen balların içerisine katkı maddesi konulduğu ve buda insan sağlığını tehlikeye attığını ayrıca süzme balların önemini de belirterek şunları kaydetti; “ tesislerde yapılan petek bal ile doğal üretilen petek bal arasındaki farkı anlatarak tesislerde parafin (mum) malzemesi katıldığını buda kanserojen bir madde olduğunu söyleyerek hem petek baldaki, hem de süzme balın nasıl oluştuğu ve önemli noktaları hakkında bilgiler aktardı. Usta; “ tesisler petek ballarda aradaki peteğe parafin gibi bir çok katkı maddesi katıyor tesislerde katılan bu katkı maddesi parafin bildiğiniz gibi plastik olan maddele bildiğiniz gibi sağlığa zararlı.” Elde ettiğimiz süzme ballar çok kaliteli ballardır bu ballar bir sezon boyunca elde ettiğimiz bütün balların çiçekleri bu şişede özleşmiştir. Şu petek bir kavanozun içerisinde konulduğu zaman bunun birinci peteği ile üçüncü peteği aynı olmaya bilir, ama bu süzme yapılan ballar kavanozun içinde birleşir ve bu kavanoz içerinde karışır. Balda bir de kara kovan üretimi vardır bu geleneksel bir üretimdir, çemberler içerisinde sadece arının kendi ördüğü bal arı daha aza yapıyor petekli ballara nazara onları boş bırakıyor ve daha az yapıyor, onun için piyasada diğer ballar nazaran biraz daha pahalıdır. Bu bal 40- 50 lira ise, kilosu onun kilosu 100 TL’ye yakındır.
“DONAN BAL İYİ BALDIR
Gönül, balın donması onun kalitesini ve hakiki olduğunu gösterir diyerek donan balın ısıtılıp yenilmemesi, ısıtıltıldığı taktirde içerisindeki özellikleri kaybedeceği yönünde tavsiyelerde bulunarak şunları söyledi; “Balı karakteristik özelliğinden bahsedecek olursak, genelde kış mevsimlerinde hava şartları sıcaklıkların değişiminde dolayı bu süzme bal kendisini donmuş formuna getiriyor donuyor yani hiç akışkan olmuyor. Bu ballara, Karadeniz bölgesinde ve diğer bölgelerde yaşayan bal diyorlar. Bu bal içerisine ışığı geçirmek istemiyor, nemi geçirmek istemiyor ve bu sebepten dolayı donuyor bozulmamak için kendisini bu şekle sokuyor. En çok bu ballarda sorun yaşıyoruz Müşteriye verdiğimiz zaman bu bal neden donuyor diye. Balın şöyle bir özelliği var, özellikle hakiki bal glikoz içermeyen bal bu şekilde donar, eğer glikoz var ise bu kesinlikle donmaz. Bal normalde akışkandır, akar ve insanların üstüne başına bulaşır.”
“BALIN KALİTESİ POLANLERDE”
Gönül, arıcılıkta polenlerin öneminden bahsederek şunları kaydetti; “ Arguvan ilçesinin ballarının kalitesinin polenlerde olduğunu söyleyerek Şunları kaydetti; “Arguvan’ın en büyük özelliği polenlerdir, her çeşit renkte polen var bu değişik renkte değişik çiçekleri temsil ediyor. Buda Arguvan’ın çiçek bakımından zengin olduğunun kanıtıdır, birde bu bitki örtüleri doğal bitkiler, buda balın kalitesini arttıran bir özelliktir.”
Diyen Arıcılar, vatandaş eğer bal alacak olursa mutlaka Arıcılık işi ile uğraşan kişilerden bal alınması gerektiği yönünde tavsiyelerde bulundular.
GÜNEŞTV-ONAY OZAN
