Arguvan’dan Bir Eğitmen; İsmail Adıgüzel

Cumhuriyetin ilk yıllarında 40 bin köy vardır ve bunlarda yaşayan halkın okuma yazması tamamına yakınında yok denecek kadardır. Bu nedenle yapılması gerekenlerden biri de halkın okuryazar yapılmasıdır. Bunun için eğitmen kursları açılır.  

Eğitmen, “Öğretmen Okulu çıkışlı olmayıp bir kurstan sonra köyde öğretmenlik yapan kimsedir, köy öğretmenidir.”Köy Eğitmenleri Yasasının ilk maddesinde; “Nüfusları öğretmen gönderilmesine elverişli olmayan köylerin öğretim ve eğitim işlerini görmek, Ziraat işlerinin fennî bir şekilde yapılması için köylülere rehberlik etmek üzere köy eğitmenleri istihdam edilir” denilir. İkinci maddede eğitmenlerin kurslarla yetirildiği belirtilir (15 Haziran 1937)

İsmail Adıgüzel
1323 (1907/1908) yılında Keban’a bağlı Tahir nahiyesinin Yukarı Sülmenli köyünde doğdu. Annesi Gevher, babası Tortorların Aşur’dur.

Tortorlar Arapkir Sipahiuşağı köyünden gelmişler, asılları Tunceli’ye dayanıyor. Tortor Aşur’un babası Tortor Hüseyin, eski hekimlerden imiş, köyleri dolaşıp hastalara bakarmış. Gezici halk doktoru yani... Halk, ‘doktor’a ‘tohtor’ dermiş, bu nedenle de daha kolay olduğundan ‘tortor’ demeye başlamışlar. Böylelikle ondan gelen kabileye ‘Tortorlar’ denmiş. Hatta Aşur’un çocuklarından Hüseyin ve çocukları soyadlarını “Doktoroğlu” olarak değiştirmişlerdir. Tortor Aşur’un çocukları İsmail, Eyüp, Mehmet, Hüseyin, Miyese’dir.

İsmail Adıgüzel, okuma yazmayı okula gitmeden kendiliğinden öğrenmiş, Askerliğini Elazığ’da depo çavuşu olarak yapmış, 1938 yılında Şerif Tekben müdürlüğünde açılan Akçadağ Eğitmen Kursu’nu 1939 yılında bitirmiş; sırasıyla Arguvan, Yukarı Sülmenli köyü, Çiftlik köyü, Güveçli (Maman) köyünde eğitmenlik yapmış, 1972 yılında emekli olmuştur. Eğitmenlik yıllarında olsun, emekliliğinde olsun köyde bulunan arazilerini işleyerek aynı zamanda çiftçilik de yapmıştır.
Mezirme köyünden gelip Yukarı Sülmenli’ye yerleşen Şah İbrahim Ocağından Hasan ve Zeynep (Demir) kızı Fatey ile evlendi. Hüseyin, Akkız (Bağdat), Satı, Turan, Muzaffer, Ali İhsan, Nursel, Kifaye adlarında çocukları oldu. Muzaffer, İhsan ve İbrahim ve ölen çocuklarıdır.

Çocuklarından en büyük oğlu Hüseyin Adıgüzel, Malatya Valiliği Yazı İşleri Müdürü olarak yıllarca görev yaptı. Turan Adıgüzel Fen Bilgisi öğretmendir. Muzaffer Adıgüzel, iki üniversite bitirmiş olup matematik doktoru ve yazardır. ''Aşama'' Dergisini Tarsus’ta çıkardı ve Modern Matematik (konu anlatımlı örnek çözümlü test uygulamalı) kitabının yazarıdır. Ali İhsan, Nursel ile Kifaye sınıf öğretmenidir.

Kalemi güçlü idi. Dilekçe yazardı, köyde kimseyi karakola göndermezdi. Barış sağlamada birdi. Yazdığı iki hikâye Akçadağ köy Enstitüsü kütüphanesinde bulunabilir… Sağlık, eğitim, çiftçilik, yapı ustalığı (ev, çeşme, havuz vb) vardı. Gittiği köylere okul, lojman yapımına da yardımcı olmuştur.  Bitkisel otlardan ilaç yapar, köylü ve çevredeki köylere yanık merhemi, göz ilacı, ağrı kesiciler verirdi.

Köyün % 95’ini okuryazar olmasında etkili olmuş; öğretmen, mühendis, astsubay, doktor ve daha pek çok meslekten öğrencisi yetişmiştir. Kendi köyünden milletvekili Mustafa Şentürk de öğrencisidir. Yine görev yaptığı yerlerde de çok sayıda öğrencisi yetişmiştir.

4 Ocak 2002 tarihinde Malatya’da aramızdan ayrıldı, Malatya Şehir Mezarlığında toprağa verildi. *


* 26 Şubat 2017 tarihinde oğlu Ali İhsan Adıgüzel’den derlendi.



 

 

Yorum yapabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir.

Üye değilseniz hemen üye olun veya giriş yapın.

banner40

banner45

banner57

banner39

banner44

banner56