Akçadağ Köy Enstitülü Hasan Kalender
Şair Yazar Arife Kalender, amcası Hasan Kalender’i anlatıyor:
Dünya görüşünden ve edebiyat sevgisinden etkilendiğim amcam Hasan Kalender 01.07.1934 tarihinde Arguvan’ın Germişi (Ermişli) köyünde dünyaya gelmiş.
İlkokulu Germişi İlkokulu’nda okuduktan sonra Malatya Akçadağ Köy Enstitüsü’nde öğrenimine devam etmiş. 1951’de Akçadağ Köy Enstitüsünden mezun olmuştur.
1953 yılında Hüsniye Kalender ile evlendi.
Öğretmen olarak ilk görev yeri Bitlis-Hizan İlçesi-Virçak Köyü’dür. Daha sonra Malatya’nın Germişi, Tepte, Konak köylerinde öğretmenlik yaptıktan sonra merkez okullarına atandı. Aynı ilde çocuk kütüphanesinde çalıştı. Sivil toplum kuruluşlarının kurulmasında öncülük etti. Polis baskısı nedeniyle İstanbul’a taşındı ve İstanbul- Kartal İlkokulu’nda görev yaptı. Göztepe- İlhami Örnekal İlkokulu’nda müdür yardımcısı olarak çalışırken 1979 tarihinde erken emekli oldu.
Edebiyata şiir ile başladı. İlk şiiri 1963 yılında Varlık Dergisi’de yayımlandıktan sonra aynı dergide düzenli olarak “Gardaşım İstanbullu” başlığı ile mektup formatında yazılarını sürdürdü. Öykü ve denemeler, siyasi yazılar yazdı, dergilerde yayımlattı. 1967’den sonra da “Haydar Karaveli” imzasıyla Türk Solu Dergisi’nde köy gerçeklerini anlatan yazılar yazdı. Vatan Gazetesi’nde konuk yazar olarak görüldü. ‘Kuşak’ dergisini çıkardı. Vahap Erdoğdu ile beraber çıkardıkları “Köycek” gazetesinde yazılar yazdı. Malatya’daki Sosyal Adalet Birliği’nin yayın organı olan “Birlik” te şiir, makale, öykü yayımlattı ve yazıları ilgi gördü.
Edebiyat dünyasına bunca emeği geçmesine karşın ne yazık ki yazıları yalnızca dergilerde, gazetelerde kaldı. Yazılarını kitaplaştıramadı.
Hasan Kalender, Malatya’da öğretmen hareketini başlatanlardan ve TÖS’ün (Türkiye Öğretmenler Sendikası) kurucularındandı. TİP’in (Türkiye İşçi Partisi) de örgütlenme ve tanıtımında Behice Boran ve Mehmet Ali Aybar ile çalışmalar yaptı.
Malatya Merkez Kütüphanesi’nde uzun yıllar müdürlük yaptı.
12 Mart’ta geçici olarak Barguzu’da belediye başkan vekilliği yaptı.
Doğduğu yerde kooperatifleşme, insan hakları, eğitim ve sivil toplum örgütlenmeleri konusunda çevre çalışmalarına öncülük etti. Polis denetimi ve baskıları yüzünden İstanbul’a tayin istedi ve taşındı.
(Bu taşınma sırasında tüm kitaplarını sandıklarla bizim çatıya koymuştu. Karlı kış günlerinde, iletişim araçlarının az olduğu o günlerde bu iş bana yaradı. Annemlerden gizlice çatıya bir merdiven uydurarak, orta okul yıllarımda tüm Kemal’leri (Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir) ve de Fakir Baykurt’u, Talip Apaydın’ı, ciltlettiği tüm dergileri gizlice çıkartıp okuyor, sonra yine gizlice yerine koyuyordum. Hasan Kalender’in kimliği hem edebi açıdan, hem de dünya görüşü açısından bana örnek olmuştur. Sonraları da en yakın arkadaşım olmuştu.)
1973 yılında Mahir Çayan davasından (Maltepe Cezevi’nden Çayan ve arkadaşlarını kaçırmak, saklamak suçundan) tutuklanarak Bayrampaşa Sağmalcılar Cezaevi’ne girdi.28 gün işkence edildi. 5 yıldan fazla tutuklu kaldı. Selimiye’de yargılandı. Hapishaneden sağlığı bozulmuş olarak çıktı. İstanbul- Göztepe- İlhami Örnekal İlkokulu’ndan 1979 yılında erken emekli oldu. Ve öğretmenlikten de ayrılarak serbest işler yapmaya başladı.
Kalender çiftinin bir oğlu, üç kızı var. Bir kızı da bebekken öldü.
Kartal’da Akvaryum Restoran’ı ve çim saha açtı. Çocuklarına iş kurdu, evlendirdi.
27 Temmuz 2019 tarihinde İstanbul’da kalp yetmezliğinden İstanbul’da vefat etti.
