12 Ekim 2010 tarihinde BİMER (Başbakanlık Bilgilendirme Merkezi)’e dilekçe yazmıştım. Dilekçemin konusu, Malatya Salköprü Mahallesi ile Çavuşoğlu Mahallesi arasında bulunan Surp Yerrortutyun (Taşhoran) Kilisesinin, sonradan taşlarla örülen kapısının taşlarının sökülmüş olmasıydı. İnsan eliyle sökülen taşlardan açığa çıkan boşluktan, kilisenin içine girilebiliyordu. İçeriye giren kötü niyetli kimseler, bu tarihi değerimize zarar verebilirlerdi. Bu olasılıkları düşünerek BİMER’e dilekçe göndermiştim.
BİMER, dilekçemi Malatya Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yönlendirmiş. Bu arada başka gelişmeler de oldu tabi. Konuyla ilgili yerel gazetelere de yazmıştım. Ertesi gün, KUDEB (Valilik İl Özel İdaresine bağlı olarak çalışan Koruma Uygulama Denetim Bürosu) yetkilileri, kilisenin sökülen taşlarını yerine yerleştirerek sıvadıklarını haber verdiler. Duruma hızla müdahale ettiler ve kiliseyi olası tehlikelerden kurtardılar. BİMER’in İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yönlendirdiği dilekçeme nihayet yanıt geldi. Ne zaman mı? 6 Aralık 2010 tarihinde dilekçeme yanıt geldi. Hadi hızına (!) yetişilmiyor da yanıtın içeriği daha da hızlı ve ilginç.
İlimiz Kültür ve Turizm Müdürlüğünün bana yolladığı resmi yazıda Surp Yerrortutyun (Taşhoran) Kilisesi ile ilgili şimdiye kadarki işlemler baştan sona bir güzel anlatılmış. En son paragrafı paylaşayım, en özet kısmı olduğundan. Yazının son paragrafı şöyle: “Sonuç olarak, adı geçen Taşhoran Kilisesi’nin onarımının yapılabilmesi için; ilk önce Malatya Belediyesine ait (429/1335) hissesi ile Maliye Hazinesine ait olan (906/1335) hissenin Bakanlığımıza tahsisinin ardından, hazırlanacak projenin Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna sunulmasıyla verilecek karar doğrultusunda işlem yapılması hususunda; bilgilerinizi ve gereğini arz ederim. Nil KOÇAK AKTÜRK- Müze Müdürü Vekili “
Bu ne hız! Bu ne çok çalışma! Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz, çok çalışıyor, çok…Üç aydır Taşhoran’ın restorasyon çalışmasının başlatıldığı yerel basında yazılıyor. Görsel olarak televizyonlarda seyrediliyor. Taşhoran’ın içinde rööleve ve yeniden tasarımlama ön çizimleri yapılıyor. Malatya Belediyesi de hissesini devretti. Restorasyon çalışmalarının önünde engel kalmadığı gibi, KUDEB’in girişimleriyle mimarlar ön çizimleri yaptı bile. Yakında proje tamamlanıp restorasyon ihaleye çıkarılacak. Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz, hâlâ on beş yıl önceki yanıtını veriyor vatandaşa. Sağır sultan bile duydu, Taşhoran Ermeni Kilisesinin restore edilmesinin önündeki engellerin kaldırıldığını, sonradan örülen taşların sökülerek yerine geçici ahşap kapı takıldığını, mimarların ön çizimleri yaptığını… Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün bana böyle bir yanıt verebileceğini tahmin etmiş olmalıyım ki BİMER’e başvurmuştum. Bana gele gele on beş yıl öncesinin ifadeleriyle bir yanıt geldi. Keşke “Sağır Sultan” a sorsaydım. Sağır sultan duymuştur en azından Taşhoran’ın restorasyonunun önündeki engellerin kaldırıldığını ve restorasyon çalışmalarının hızla sürdüğünü. Dersimi aldım; bundan sonra, tarihi eserlerimizle ilgili sorularımı yönelteceğim adresi öğrendim: Sağır sultan…
Sultan KILIÇ [email protected]
