Yargıtay ve Danıştay üyelerinin başkan veya başsavcı olabilmeleri için 8 yıllık üyelik şartı 5’e indirildi.
Yargıya yeni ayar
Hükümet tarafından çıkarılan yeni kanun hükmünde kararname ile Danıştay’ın yapısı ve yargıyla ilgili yasalarda değişiklik yapıldı. Danıştay Yasası’nda yapılan değişiklikle Başkan ve Başsavcı seçilebilmek için 8 yıl olan üyelik şartı 4’e indirildi. Avukatlıktan hâkimlik ve savcılığa geçmek isteyenler için 35 olan yaş sınırı 45’e çıkarıldı. Kararnameyle Adalet Bakanı‘nın cezaevlerindeki hükümlülere ziyaret izni konusundaki yetkileri de genişletildi.
Yeni bir kanun hükmünde kararname (KHK) çıkaran hükümet, TBMM’de uzun tartışmalar sonrası yapısı değiştirilen Yargıtay ve Danıştay’a yeniden ayar verdi... Yargıtay ve Danıştay üyelerinin başkan veya başsavcı olabilmeleri için aranan 8 yıllık üyelik şartı 5’e indirildi. Yargıya yeni hâkim ve savcı alımları kolaylaştırıldı.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren KHK’de Adalet Bakanlığı ve Danıştay’ın yapısı ile yargıyla ilgili çeşitli yasalarda değişiklik yapıldı. Buna göre Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne bağlı İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulacak.
Danıştay Yasası’nda yapılan değişiklikle Başkan ve Başsavcı seçilebilmek için 8 yıl olan üyelik şartı 4’e, başkanvekili ve daire başkanı seçilebilmek için 6 yıllık süre ise 3 yıla indirildi. Yargıtay Başkanı ve Başsavcısı için de aynı değişiklik yapıldı. Böylece Yargıtay ve Danıştay’a şubat ayında atanan 200’ün üzerinde üyenin kritik noktalara gelmeleri kolaylaştırıldı. Bu kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 yıl boyunca Yargıtay’a tetkik hâkimliği atamalarında meslekte 5 yıl doldurma şartı da aranmayacak.
Danıştay’da çalışan memurlar genel sekreterin teklifi ve Başkan’ın uygun görmesi üzerine Adalet Bakanlığı’nın taşra kadrolarına atanabilecekler.
Danıştay’daki Başkanlık Kurulu’nun adı Başkanlar Kurulu olarak değiştirildi. Eski halinde bu kurul, Danıştay Başkanı’nın başkanlığında başsavcı, başkanvekilleri ve daire başkanlarından oluşurken, yenisi daha az kişiden oluşacak. Başkanlık Kurulu, Danıştay Başkanı’nın başkanlığında üçü daire başkanı üçü Danıştay üyesi olmak üzere 6 asıl ve yedeklerden oluşacak. Bu isimleri Danıştay Genel Kurulu seçecek.
Yargı hizmetlerinin hızlandırılması amacıyla mahkemelerde görev yapan hâkim ve savcı sayısı arttırılacak. Avukatlıktan hâkimlik ve savcılığa geçmek isteyenler için 35 olan yaş sınırı 45’e çıkarıldı. 2 yıl olan staj süresi 5 yıl süreyle 1 yıla indirilecek. Hâkimler ve Savcılar Yasası’nda “Bakanlıkta görev yapan hâkim ve savcıların diğer kanunlar uyarınca bakanlık dışındaki bir göreve atanabilmeleri Bakan-ın onayına bağlıdır” hükmü eklenerek HSYK’nin yetkisine tırpan vuruldu.
Kararnameyle hükümlüleri ziyaretlerde dikkat çekici bir değişiklik yapıldı. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yasa’nın 85’inci maddesinin “Heyetlerin ceza infaz kurumlarını ziyaretleri” olan başlığı “Adalet Bakanlığı’nın ziyaret izni verme yetkisi” şeklinde değişti.
Yasanın daha önceki maddesi “resmi kurum ve kuruluşlar” ibaresiyle başlıyordu. Yeni maddede “resmi” ifadesi çıkarıldı. Böylece devlet kurumları dışındaki kurum, kurul ve kuruluşlar da heyet veya bireysel olarak hükümlüleri ziyaret edebilecek. Ayrıca maddeye eklenen “Adalet Bakanlığı talepte bulunan kişilerin hükümlüleri ziyaret etmelerine de izin verebilir” cümlesi de dikkat çekti. Hükümlüleri normalde üçüncü dereceye kadar olan yakınları ziyaret edebiliyor. Bunlar dışındakilere ise başsavcılıklar izin veriyor. Yeni düzenlemeyle Adalet Bakanlığı’na da bu izin verildi.
DEVLET MEMURLARI YASASI DEĞİŞTİ
Doktorlara muayenehane açma yasağı
Hükümet, kanun hükmünde kararname (KHK) değişikliği ile kamuda çalışan hekimlerin muayenehane açmalarını yasakladı, memurlara “insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalara” katılma izni verdi. “İnsani ve sosyal amaçlı” çalışmaların neler olacağı ile buradan “kazanç elde edilip edilmeyeceği” ise soru işaretleri yarattı.
Hükümet son dönemde çıkardığı KHK’lere bir yenisini daha ekledi.
Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan 650 sayılı KHK’ye göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı” başlıklı 28. maddesinin birinci fıkrasına “Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz” cümlesi eklendi.
Böylece önceki düzenlemeleri yargıdan dönen hükümet, kamuda çalışan hekimlerin muayenehane açmalarını yeniden yasaklamış oldu. Maddenin ikinci fıkrası da, “Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır” şeklinde değiştirildi. Değişiklik ile “kurumdan izin almak kaydıyla memurun insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmaları” başka iş yapma yasağının kapsamından çıkarıldı. “İnsani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmaların” neler olacağı ile buradan “kazanç elde edilip edilmeyeceği” ise soru işaretleri yarattı.
KHK değişikliği ile yükseköğretim kurumlarında kadroları bulunan öğretim üyeleri, “yükseköğretim kurumlarında yalnızca eğitim ve araştırma faaliyetlerinde bulunmak ve döner sermaye faaliyetleri kapsamında gelir elde edilen hizmetlerde çalışmamak” kaydıyla mesai saatleri dışında yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde mesleki faaliyette bulunabilecek.
Buna göre profesör, doçent ve yardımcı doçentler koşulları taşımaları kaydıyla mesai saatleri dışında yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde mesleki faaliyetlerini yürütebilecek. Yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde çalışan öğretim üyelerine ek ödeme yapılmayacak, ayrıca rektör, dekan, enstitü, yüksekokul, konservatuvar müdürü, bölüm başkanı, anabilim ve bilim dalı başkanı, başhekim ve yardımcısı olamayacaklar. Yükseköğretim kurumları dışında mesleki faaliyette bulunmak isteyen öğretim üyelerine, düzenlemenin yürürlüğe girdiği dünden itibaren iki yıla kadar ücretsiz izin verilebilecek.
TSK’ye de yansıtıldı
KHK değişikliği ile Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na da “Mesleki faaliyet ve serbest meslek icrası yasağı” başlıklı şu madde eklendi: “Bu kanun kapsamına girenler, kanunlarda belirtilen istisnalar dışında mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz.” Böylece Devlet Memurları Yasası’nda yapılan değişiklik TSK Personel Yasası’na da eklenmiş oldu.
Cumhuriyet
