Türkiye sosyalist hareketinin önde gelen isimlerinden Mihri Belli Göztepe’deki evinde solunum yetmezliğinden hayatını kaybetti. 95 yıllık hayatı sosyalizm mücadelesi, hapis ve sürgünlerle geçen Mihri Belli evinde bir süredir tedavi görüyordu. Mihri Belli, yarın Şişli Camisi’nde kılınacak ikindi namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilecek.
Yunanistan faşizmine karşı verdiği mücadele nedeniyle “Kapetan Kemal” lakabıyla tanınıyordu. Hayatının 11 yılı cezaevinde, 18 yılı sürgünde geçen Belli, 1916’da Silivri’de dünyaya geldi. Kurtuluş Savaşı yıllarında Trakya Direnişi’ni yönetenlerden Urfalı Mahmut Hayrettin Bey’in oğluydu. Marksist düşünce ile 1936’da iktisat okumaya gittiği Amerika’da tanıştı. 1940’ta Türkiye’ye döndü ve illegal Türkiye Komünist Partisi’yle ilişki kurdu. İleri Gençler Birliği’nin kurucu ve örgütleyicilerinden biri oldu. 1944’te İlerici Gençler Birliği koğuşturmasında tutuklandı. 2 yıl hapis ve sürgün cezasına çarptırıldı. 1946’da yurtdışına çıktı ve Yunan iç savaşına gerilla olarak katıldı. Demokratik Ordu saflarında tabur komutanlığına kadar yükseldi. Mihri Belli ilk kez 1960’larda legal olarak kendi adıyla konuşma ve yazma olanağını elde etti. Türk Solu ve Aydınlık Sosyalist derginin yayımlanmasına yardımcı oldu.
68 hareketi
Mihri Belli bu dönemde Milli Demokratik Devrim (MDD) tezlerini geliştirdi. 68 döneminin gençlik hareketi liderlerinden Deniz Gezmiş, Mahir Çayan ile bağlantı kurdu. 12 Mart 1971 darbesinin ardından yurtdışına çıktı. Ecevit’in önderliğindeki CHP’nin en büyük partisi olarak çıktığı 1973 seçiminde Türkiye’deydi. 1974 Af Yasası’ndan sonra 1975’te Türkiye Emekçi Partisi’ni kurdu. Parti, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.
Suikast girişimi
1979’da kendisine suikast girişiminde bulunuldu. Saldırıdan ağır yaralı olarak kurtuldu. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra yurtdışına çıktı. 1992’de yine Türkiye’ye döndü. 1997’de Abdullah Öcalan ile Kürt sorununun üniter devlet çatısı altında eşitlik temeli üzerinde çözülebileceği konusunda görüş birliğine vardıkları uzun bir görüşme yaptılar. Bu görüşme sonradan kitap olarak yayımlandı. 1996’da ÖDP, 2002’de SDP’nin kurucusu oldu. 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Emek Barış Demokrasi Bloku listesinde İstanbul 1. bölgeden aday oldu. 2005’te 50 yıl önce yaptığı portreler, “Hapishaneden Çizgiler” adı altında sergilendi.
29 Aralık 2007 tarihinde SDP’den istifa etti. 2008’de SDP’den ayrılanlarla birlikte Sosyalist Parti’yi kurdu. Kaleme aldığı önemli eserler arasında Rigas’ın Dediği, Türk Solu- Dün, Bugün, Türkiye: Yapı, Ulusal Sorun, İnsanlar Tanıdım, Gurbetten Notlar, Gerilla Anıları, Asıl Mesele O Kiraz Ağaçları, Mihri Belli’nin Anıları bulunuyor.
Basından
