ARGUVAN HABER
2023-08-11 22:15:11

Arguvan Türkülerinde Kürtçe Konusu Üzerine Kısaca

SÜLEYMAN ÖZEROL

http://adimsoz.blogspot.com.tr 11 Ağustos 2023, 22:15

Bir toplumsal paylaşım sitesinde, ‘Kürtçe Kayıp Türküler’ başlığı altındaki yazıda Kürtçenin asimile edildiğinden, Hüseyin Şahin ile birlikte hazırladığımız Arguvan türküleri kitabında Kürtçe türküleri yer verilmediğinden söz edilerek ‘Gelin Oldum Karabel’in Eline’ türküsü örnek verilmiş. Türküyü Âşık Çobani, Battal Küpeli, Songül Işık, Kerem Altıner, Cengiz Özkan ve daha onlarca sanatçının okuduğu ‘bilgisi’ ile Ali Seydi Adıgüzel'in açıklamasına da yer verilmiş. 706 sayfalık kitabımız da 600 sayfa olarak görülmüş. Güzel bir konuya değinilmiş, ancak yüzeysel bir bakış açısıyla “iğneyi kendimize batırmadan çuvaldızı başkasına batırma” seçilmiş.

Belli ki çoğu kişi 1983'ten itibaren kendi köyüm olan Ballıkaya ile ilgili derleme ve araştırmalara başladığımda Arguvan türküleri ile ilgili kasetleri ve diğer kaynakları da derleyip araştırdığımı bilmiyor. Kırk yıl önce hangi Arguvanlı bu alanda çalışma yaptı acaba? Kimse var mı?

Kırklı yıllardan itibaren Arguvan türkülerine emek veren Şemsi Belli’yi (1925-1995) ayrı tutuyorum. Ona da belki aynı ithamlar yapılabilir. Hani Aşağı Atmalı ya!

Özellikle 90'lı yıllardan itibaren İstanbul'da bulunan Arguvanlı dernekler ve Arguvan Kültür Eğitim Vakfının çalışmaları elbette ki yadsınamaz. Arguvan Olgusu dergisi, kasetler, kitaplar ve çeşitli etkinlikler...

Arguvan türküleri ve diğer yöre türkülerine emeği geçen tüm ilgilenenlere, sanatçılara da teşekkür ediyor, saygılarımı sunuyorum.

İşte tam bu süreçte Arguvan Morhamam köyünden Hüseyin Şahin ile birlikte Arguvan türküleri ile ilgili çalışmayı kitap haline getirmeye çalışıyorduk. Dolayısıyla vakıfla da sürekli iletişim halinde olduk, 2004 yılında desteğiyle de kitabımız basıldı. Her ne kadar ISBN ve denetim pulu alınmadan basıldıysa da teşekkür ediyoruz.

Kürtçe türküler konusuna Donkişotluk yaparak girmek bizim işimiz değildi. Çünkü her ikimiz de Kürtçe bilmiyorduk. Diğer yandan bu sıralarda konuyla ilgilenen biri vardı ve Abdurrahman Çıplak, 2010 yılında Atma Yöresi Türküleri adıyla bir kitap yayınladı. Kendisine teşekkür ediyoruz.

Yirmi yıl önceki eksikliklerimizi biliyoruz. Ama birilerinin daha yeni görmesini yadırgamadım.

Neden mi?

Arguvan türküleri ile ilgili çalışma yapanlar takip edilmemiş ya da herhangi bir çalışma yapılmamış olabilir.

Diğer yandan kırk yıl önce başladığım çalışmaları yirmi yıl önce yayınlamaya başlamayla demek ki geç kalmışım (!) diye düşündüm. Gönüllülük temelinde çalışmaları zaten gören de olmuyor ya…

70'li yıllardan itibaren Arguvan türküleri söyleyenlerin kasetlerini topladığımı, bunları yazıya geçerken işitme duyumu kaybettiğimi de kimsenin bildiğini sanmıyorum.

1988-89 yıllarında köyümüz Ballıkaya ile ilgili derleme ve araştırmaları gazetede yayınlarken Hekimhan, Arguvan ve Çamşıhı türkülerinden de örnekler vermiştim. Prof. Dr. Sezai Yılmaz'ın babası rahmetlik Ali Hocamın heyecanını da kimsenin gördüğünü sanmıyorum. “Öğretmenim bunlar ne güzel, bak kayda geçiyor, daha başka yok mu?” dediğini de duyan olmamıştır. Memnuniyetine karşı o zaman yalnızca “Başlangıç” demiştim. Bunu da duyan olmamıştır.

Yirmi yıl sonra kitabımızı yeniden bastırmak istiyoruz ve bazı eksik konuları da ekledik. Özellikle komşu kültürlerden Eğin yöresi türküleri ile Arguvan ağzı türkülerin etkileşimi ve benzeşmesi konusuyla Kürtçe konusunu ve bazı Kürtçe türkülerin notasını kitaba ekledik ve üç dört yıldan beri bekliyoruz. Neden beklediğimizi de yayıncılık işinden anlayanlar bilir.

Bugün 700 sayfalık bir kitabın 3000 adedinin maliyetini de size yazayım: 200.000,-TL… Biz de tescil için ‘yeteri kadar’ bastırmayı düşünüyoruz.

Babam eski bir atasözü söylemişti; “Bana kel diyenin kulaç kulaç saçı olmalı!” Abdurrahman Çıplak’tan bu yana hani ne yapıldı? Kaç araştırma derleme yapıldı, kaç kaset kitap yayınlandı, kaç etkinlik yapıldı acaba?

Dileriz sayın hemşerilerimizin elinde Kürtçe kasetler vardır ve söyleyenleri de kaydetmişler, bunları gelecek kuşaklara aktarmak için kullanıma sunmuşlardır da bizim haberimiz olmamıştır! Yapmamışlarsa; teknoloji oldukça gelişti, çeviri kolaylaştı, dili de biliyorlar nasıl olsa, Sayın Abdurrahman Çıplak gibi bir kitap da birileri hazırlar, onlardan da yararlanırız.

Her neyse beni bırakın, ne de olsa ben Arguvanlı değilim! (Kürtçe konusunda ahkâm kesenler için; Kürt de değilim). Hata yapmış olabilirim, ama konuya zerre kadar emeği geçmemiş olanlar, bu konularla ilgi olarak Arguvan Türküleri kitabımız başta olmak üzere yöre kültürünü 35 yıldır kayıt altına almada emeği olan Antropolog-Etnoarkeolog Hüseyin Şahin'den özür dilemesini bilmelidir.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.