‘Kaşları da mil oluyu’

Bu türkü, hece eksikleri olmasına karşın Aysel Ercan’ın en güzel okuduğu türküler arasında. Aysel Ercan’ın okuduğu türkülerden önde gelenlerinden bir diğeri de ‘Sabahtan kalktım da sızılar dağlar’ söz başlı, ‘Pınar'a da benim anam pınar'a bağlantılı türküdür. Türkünün kaydında her ne kadar ‘anonim-Arguvan’ yazılı olsa da; türkü aslında Hekimhan yöresine ait bir ağıt olup, söz yazarı ve bestecisi bellidir. (Süleyman Özerol-Levent Çoban: Hekimhan Müzik Kültürü, Ankara 2019, Güşü’nün Ağıtı, s. 61-64).

Türkü, Hasan Durak tarafından söz ve müziği değiştirilerek (hızlı söyleyişli bir kırık hava olarak) kasete okunmuştur. Cengiz Fidan tarafından da televizyonda çalınıp söylenmiştir. Cengiz Fidan ile okunuşuyla ilgili olarak aylarca hazırlık çalışması yapmıştık.

“Türkü denince genellikle, anonim olanlar, yani sahibi belli olmayan, halkın ortak malı olan, sözlerinde ve müziğinde yörenin folklorik özellikleri bulunan, kaynağından çıktıktan sonra halkın yıllarca benimseyerek söylediği, zaman içerisinde bazı değişikliklere uğrayan ezgiler akla gelir.” (Türkülerde Anonim ve Beste Kavramı: Kültür Bakanlığı Sitesi).

Sözlü ve yazılı kültürel kaynaklarda anonim türkü örneklerine sıkça rastlarız. Ancak kökenine inildiğine bunları birilerinin söylediği, ancak zamanla mahlas kullanılmaması ve değişimlerle unutulduğu için bilinmediği gerçeğini de unutmamalıyız.

Diğer önemli bir konu ağız konusudur. Ağız; “aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dilidir.” Malatya yöresinde en önemli ağızlardan bir Arguvan ağzıdır. Arguvan ağzı türküler, yörenin kendine özgü söyleyiş biçimi ile çalınıp söylenir.

Albümde yer alan söz ve müzikleri kişilere ait olarak gösterilen yapıtların ne kadar Arguvan ağzı özelliği gösterdiğini elbette ki konunun uzmanları, yani müzik ile ilgili bilim adamları söyleyecektir. Bu konuda yorum yapmak istemiyorum.

İbrahim Altun Veysel Ercan’ı kutluyor, farklı yapıtlarla yeni ürünler vermelerini diliyorum.

Aysel ERCAN

Altı kardeşin üçüncüsü olarak 3 Aralık 1966 tarihinde Arguvan Dolaylı (Halpuz) köyünde doğdu. Annesi Satı Erkaya, babası Eyüp Erkaya’dır.

27 Mayıs 1979 tarihinde Almanya’ya gitti. 1984 yılında Hagen kentinde meslek okulunu bitirdi. Aynı yıl Hekimhan Ballıkaya köyünden İbrahim Ercan ile evlendi. 1984 yılının ekim ayından itibaren çalışmaya başladı, halen Ennepetal’de çalışıyor. Duygu (1984) ve Meri (2001) adlarında iki kızları var.

1981 yılında Almanya’da ortaokulda okurken ses yarışmasına katıldı. Alman okulunda ‘Kırmızı gül demet demet’ türküsünü Türkçe okumasına karşın birinci oldu. Müzik öğretmeni Herr Bierhof’un ilgilenmesi üzerine müzik bilgisini geliştirdi.

1984 yılından itibaren özellikle Arguvan türkülerini söylemeye başladı. Hacı Engüzel, Abbas Ekici ve Erhan Yılmaz gibi sanatçılara özendi. Deyişler ve diğer yöre türkülerini, türkü formunda sanat müziği eserlerini de söyledi. Her tür müziği dinlediğini belirtiyor.

Düğün salonlarında, dernek gecelerinde, özel eğlentilerde sahneye çıktı. Erhan Aldemir, Ali Rıza Gültekin, Ali, Temiz, Ali Abbas Erkaya (kardeşi) ve İbrahim Ercan (eşi) kendisine bağlama ile eşlik ettiler. Bazı düğün salonlarında orkestra eşliğinde söyledi.

Almanya’da Frankfurt, Hagen, Schwerte; Türkiye’de Arguvan Dolaylı Derneği etkinliklerinde, Hekimhan Ballıkaya’da sahneye çıktı.

Eşi İbrahim Ercan bağlama çalar, söyler. Ağabeyi Vahap Erkaya vurmalı çalgılar, kardeşi Ali Abbas bağlama çalar söyler.

2020 yılında İbrahim Altun ile ‘Arguvan’a Nasıl Gideyim/Yüreğime Dert Olur’ adlı albümü çıkardı.

Özel CD ve video kayıtları var.

Türküler hakkında düşündüklerini söyle dile getiriyor.

“Bir türkü söyleyen görürsen korkma, yanına otur dinle, çünkü türkü söyleyenden zarar gelmez” der ustalar. Sevdadır aşktır, yaşam hikâyesidir, gurbettir hasrettir, türkü... 

Ben kendimi Arguvan türkülerinin içinde bulurum. Türkü söylesem ya da dinlesem beni alır götürür…”